Maddi Olmayan Varlık Değerlemesi
İnstagram 1 milyar dolara metaya satıldığında sadece 12 çalışanı vardı.Yüksek miktarda bir maddi duran varlığı bulunmamaktaydı. Ancak asıl değer ihtiva eden maddi olmayan varlıkları bulunmaktadır.Bunlardan bazıları:
- Maddi
olmayan varlık, bir şirket için değeri olan ve gelecekte ekonomik
faydalar sağlaması beklenen fiziksel olmayan, parasal olmayan bir
varlıktır
- Maddi
olmayan varlıklar şirketinize önemli bir değer katabilmektedir.
- SPK lisanslı değerleme uzmanları maddi olmayan varlıkları doğru bir şekilde değerlendirmek için birden
fazla yöntemi bir arada kullanmaktadırlar. Bunlardan bazıları şunlardır:
maliyet yaklaşımı (genellikle maddi olmayan varlıklar için kullanılmaz),
pazar yaklaşımı, gelir yaklaşımı, telif hakkından muafiyet yöntemi ve
telif hakkıyla ve telif hakkı olmadan yöntemi.
- Bu
yöntemler kompleks ve karmaşıktır. Değerlemenin doğru olarak yapılabilmesi için konusunda uzman spk lisanslı değerleme uzmanlarınagereksinim bulunmaktadır.
- Gelecekte
maddi olmayan varlıklara daha fazla yatırım yapılacağını ve siber güvenlik önlemlerinin daha fazla önem kazanağı düşünülmektedir.
Maddi olmayan varlık değerlemesi, bir işletmenin maddi olmayan varlıklarının değerini belirleme sürecidir.
Maddi olmayan varlıklar arasında maddi olmayan varlıklar şunlardır
- Fikri mülkiyet (patentler, ticari markalar, telif hakları)
- Marka tanınırlığı
- Müşteri ilişkileri
- Tescilli teknoloji ve yazılım
Binalar ve makineler gibi somut varlıklardan farklı olarak, bu varlıklara fiziksel olarak dokunamazsınız. Ancak yine de bir şirketin uzun vadeli başarısı için oldukça önemlidirler.
Bir şirkete şu konularda yardımcı olurlar:
- Rakiplerinizin önünde kalın
- Yeni ürünler yaratın
- Pazarda güçlü bir yer edinin
Örnek vermek gerekirse S&P 500'deki şirket değerlerinin %90'ı maddi olmayan varlıklar tarafından bulunmaktadır.
Dünya genelinde maddi olmayan varlıkların değeri 61,9 trilyon ABD dolarıdır .
Girişimlerde bu varlıklar daha da kritik öneme sahip olup, çoğu zaman değerlerinin büyük kısmını oluşturuyor.
Maddi olmayan varlık danışmanlık şirketi EverEdge Global'in CEO'su Paul Adams, "Bir
girişimin araştırma ve geliştirme süreçleri yoluyla ürettiği maddi
olmayan varlıkların kalitesi, erken aşamadaki işletmelerin içsel olarak
yetersiz geçmiş performansı göz önüne alındığında, yatırımcılar için
gelecekteki değerin kritik bir göstergesidir" diyor .
Örnek: Instagram'ın Maddi Olmayan Değeri
Örnek olarak Instagram şirketini veriyor.
Facebook, Instagram'ı satın aldığında şirket 20 aylıktı ve şu özelliklere sahipti:
- Sadece 12 çalışan
- Hiçbir varlık yok
- Gelir yok
Sadece
somut varlıkları değerlendirdiğimizde Instagram'ın değerinin neredeyse 0
olduğunu, ancak Facebook'un 1 milyar dolar ödediğini görüyoruz.
Çünkü Facebook, Instagram'ı çalışanları veya ofis ekipmanları için değil, maddi olmayan varlıkları için satın aldı:
- Marka
- Veri
- Artan kullanıcı sayısı
Örnekten
de anlaşılacağı üzere maddi olmayan varlıkların değerlemesi, işletme
sahipleri ve girişim kurucularına pek çok fayda sağlayabilir. Maddi
olmayan varlıklarınızı değerlendirmek şirketinizin genel değerini
artırır ve dolayısıyla yatırımcılar için daha çekici hale gelir. Daha fazla sermaye toplamanıza ve daha iyi birleşme ve satın alma anlaşmaları müzakere etmenize yardımcı olur. Ayrıca büyüme için önemli maddi olmayan varlıkları bulmanıza ve değerlendirmenize yardımcı olur. Örneğin,
fikri mülkiyet varlıklarını keşfedebilir ve değerlendirebilir, adil
telif oranları belirleyebilir ve uygun lisans anlaşmaları
yapılandırabilirsiniz.
Maddi olmayan varlıklar, varlık türüne bağlı olarak farklı şekillerde değerlenebilir.
Genellikle değerlerini belirlemek için birden fazla yöntemin bir arada kullanılması gerekmektedir.
Maddi Olmayan Varlıkların Değerlemesinde Pazar yaklaşımı
Piyasa
Yaklaşımı, maddi olmayan bir varlığın değerinin, daha önce satılan veya
lisanslanan benzer varlıklarla karşılaştırılması yoluyla ne kadar
olduğunu bulur. Normal koşullar altında bir alıcının benzer bir varlık için ne kadar ödeyeceğini tahmin etmek için piyasa kanıtlarını kullanır. Pazar Yaklaşımı, sıklıkla alınıp satılan maddi olmayan varlıklara sahip şirketler için en iyi şekilde işe yarar. Özellikle
teknoloji, ilaç ve eğlence gibi benzer işlemlere ilişkin çok sayıda
verinin bulunduğu sektörlerde, ticari markalar, patentler, telif hakları
ve diğer fikri mülkiyetler gibi şeylerin değerlendirilmesinde sıklıkla
kullanılır. Ancak benzersiz veya oldukça uzmanlaşmış maddi olmayan varlıklar için karşılaştırılabilir işlemleri bulmak zor olabilir.
Formülü şu şekildedir:
Maddi Olmayan Varlığın Değeri = Karşılaştırılabilir Varlığın Fiyatı × Toplam Ayarlama Faktörü
- Karşılaştırılabilir Varlığın Fiyatı: Bu, benzer maddi olmayan varlığın gerçek piyasa fiyatıdır.
- Ayarlama
Faktörleri: Bunlar, değerlemesini yaptığınız varlık ile
karşılaştırılabilir varlığın fiyatı arasındaki farkları telafi etmek
için, karşılaştırılabilir varlığın fiyatında yapılan değişikliklerdir.
Maddi Olmayan Varlıkların Değerlemesinde Gelir yaklaşımı
Gelir yaklaşımı varlığın gelecekte ne kadar para kazandırabileceğine bakar. Gelecekteki nakit akışlarının tahmin edilmesi ve bunların bugünkü değerlerine iskonto edilmesi anlamına gelir. Gelir
yaklaşımı, maddi olmayan varlıkları doğrudan gelir yaratmaya katkıda
bulunan ve bu varlıklardan elde edilecek gelecekteki gelirin makul
şekilde tahmin edilebildiği (örneğin ticari markalar veya müşteri
ilişkileri) şirketler için en uygunudur.
Maddi Olmayan Varlıkların Değerlemesinde Telif Hakkı Muafiyeti Yöntemi (RRM)
Telif
Ücretinden Kurtulma Yöntemi (RRM), bir şirketin varlığın sahibi
olmadığı ve lisansını almak zorunda kaldığı durumda ne kadar telif
ücreti ödeyeceğini inceler.
Bu yöntem, varlığa sahip olmanın şirketi bu telif ücretlerini ödemekten kurtaracağını varsayar.
Yani varlığın değeri, kaçınılan telif ödemelerinin bugünkü değerine eşittir.
Telif
Ücretinden Muafiyet Yöntemi, lisanslanabilen maddi olmayan varlıklara
sahip şirketler için en iyi şekilde çalışır, örneğin:
- Ticari markalar
- Patentler
- Telif Hakları
- Diğer bazı fikri mülkiyet türleri
Bu yöntem lisanslamanın yaygın olduğu teknoloji, ilaç, eğlence ve tüketici ürünleri gibi sektörlerde kullanılır.
Maddi Olmayan Varlıkların Değerlemesinde With and Without Yöntemi (WWM)
Varlıkla
ve Varlıksız Yöntemi (WWM), bir maddi olmayan varlığın değerini, bir
işletmenin varlıkla olan nakit akışlarını varlıksız nakit akışlarıyla
karşılaştırarak tahmin eder. Maddi olmayan varlığın değeri, varlığın sağladığı ekstra nakit akışıdır.
With-and-Without Yöntemi, gelir ve karlılığa katkının açıkça izole edilebildiği varlıkları değerlendirmek için popülerdir . Rekabet etmeme anlaşmalarını değerlendirmek için popüler bir yöntemdir.
Doğru
bir maddi olmayan varlıkların değerlendirmesine ulaşmak için profesyoneller birden fazla yöntemi
bir araya getirir ve maddi olmayan varlığın benzersiz özellikleri,
sektör dinamikleri ve piyasa koşulları gibi birden fazla nitel faktörü
göz önünde bulundururlar.
Maddi
olmayan varlıkların doğru bir şekilde değerlendirilmesi, genel işletme
değerlemesinin doğru bir şekilde yapılması için olmazsa olmazdır,
dolayısıyla bu işi uzmanlara bırakmak en doğrusudur.
Cengiz Makine Tesis Degerlemede çıkarlarınızı koruyan ve vergi avantajlarını maksimize eden hassas,
uyumlu değerlemeler sağlıyoruz. UFRS muhasebe standartlarına göre şerefiye değer düşüklüğü testi ve maddi olmayan değerlendirme ve genel işletme değerlemeleri hizmetini spk lisanslı makine degerleme uzmanları olarak sunmaktayız.
Maddi Olmayan Varlıkların Değerlemesinde Maliyet yaklaşımı
Maliyet yaklaşımı, maddi olmayan bir varlığı tekrar üretmenin veya satın almanın ne kadara mal olacağını hesaplar. Maliyet
yaklaşımı, maddi olmayan varlık değerlemesinde genellikle kullanılmaz
çünkü çoğu zaman birçok maddi olmayan varlıkla ilişkili piyasa değerini
veya gelecekteki ekonomik faydaları yansıtmada başarısız olur. Varlığın değerinin, benzerini yaratmanın veya elde etmenin maliyetine eşit olduğu varsayılır.
Maliyet
Yaklaşımı, kendi yazılımlarına sahip teknoloji şirketleri veya yeniden
yaratılabilen markalara sahip şirketler gibi varlıkları net bir maliyete
sahip olan şirketler için en iyi şekilde çalışır. Bu
yöntem, varlığın doğrudan para kazandırmaması veya yeterli satış verisi
veya gelir bilgisi olmadığı için diğer yöntemlerin kullanılamaması
durumunda kullanılır.
Maddi Olmayan Varlığın Değeri = Yeniden Üretim veya Değiştirme Maliyeti − Eskime
Nerede:
Yeniden
Üretim veya Değiştirme Maliyeti: Maddi olmayan varlığı benzer bir
varlıkla yeniden üretmenin veya değiştirmenin maliyeti. Buna şunlar
dahildir:
Doğrudan Maliyetler: Varlığın yaratılmasıyla doğrudan ilgili maliyetler (örneğin geliştirme maliyetleri, malzemeler, işçilik).
Dolaylı Maliyetler: Varlığın yaratılmasıyla ilişkili genel giderler veya idari maliyetler.
Fırsat Maliyetleri: Varlığın yaratılmasına kaynak yatırmayı seçerek kaybedilen faydalar.
Eskime: Aşağıdaki gibi faktörlerden kaynaklanan değer kayıplarına ilişkin düzeltmeler:
İşlevsel Eskime: Varlık zamanla daha az kullanışlı veya daha az verimli hale gelir.
Ekonomik Eskime: Varlığın değerini düşüren piyasa değişiklikleri veya yeni yasalar gibi dış faktörler.
Teknolojik Eskime: Yeni teknoloji, varlığı daha az kullanışlı veya modası geçmiş hale getirir.
En iyi şirketler, performansı düşük olan şirketlere göre maddi olmayan varlıklara çok daha fazla harcama yapıyor.
Yapılan son bir araştırma, ekonomik büyümede ilk yüzde 25'te yer alan en hızlı büyüyen şirketlerin, en alttaki yüzde 50'lik dilimdeki şirketlere kıyasla maddi olmayan varlıklara 2,6 kat daha fazla yatırım yaptığını ortaya koydu.
Dolayısıyla şirketlerin gelecekte maddi olmayan varlıklara daha fazla yatırım yapmaya devam edeceğini bekleyebiliriz.
Veri
ve yazılımlar daha da önemli hale geldikçe, şirketlerin bu varlıkları
çevrimiçi tehditlerden korumak için güçlü siber güvenlik ve veri
gizliliğine daha fazla yatırım yapması gerekecektir.Dijital varlıkların yönetimi, özellikle veri merkezlerinde çok fazla enerji tüketiyor.
Şirketler
daha fazla bulut bilişim ve büyük veri kullandıkça enerji tüketimleri
artıyor. Veri merkezlerinin sunucular ve soğutma sistemleri için sürekli
güce ihtiyacı var.
Çevresel,
sosyal ve yönetişim faktörlerine giderek daha fazla
odaklanılması, şirketlerin maddi olmayan varlıklarını yönetme ve bunlar
hakkında konuşma biçimlerini etkiliyor; sürdürülebilirlik ve etik
uygulamalara daha fazla vurgu yapılıyor.
Yapay
zeka ve makine öğrenimi gibi teknolojideki hızlı gelişmeler, maddi
olmayan varlıkların yaratılmasını ve yönetilmesini daha erişilebilir
hale getiriyor.
Bu
yeni teknolojileri kullanan şirketler, değer yaratmanın yeni yollarını
bulabilir, varlık yönetimlerini kolaylaştırabilir ve verilerle karar
alma süreçlerini iyileştirebilir.
SPK Makine Degerleme uzmanı
ve Makine mühendislerinden oluşan konusunda profesyonel kadromuz ile maddi olmayan varlıkların değerleme raporu hazırlanması konudunda
hizmet vermekteyiz.
Bizlere web sitemiz üzerinden :
Mail adreslerimizden:
Telefon ile :
GSM: 0553 690 34 77
GSM: 0530 408 34 77
GSM: 0530 884 77 77
Yorumlar
Yorum Gönder